اسطوره شناسي سدر

« سدره نام درخت کُنار است که گفته مي شود تا بيش از سه هزار سال عمر مي کند. درخت سليمان نام همين درخت است. »(1)
« سدرة المنتهي نام درخت کنار بزرگي است که بنا بر روايات، بر بالاي آسمان هفتم قرار دارد و برگش مانند گوش فيل و ميوه اش مانند کوزه است. علم ملائکه و ساير مخلوقات به آن منتهي مي شود و از آن در نمي گذرد. هيچ موجودي جز پيامبر اسلام ( صلي الله عليه و آله ) در شب معراج از آن درنگذشته است و آن چه وراي آن است جز خداي نداند.
از پاي اين درخت رودهايي از آب صاف روشن و شير تازه و باده ي خوش گوار براي نوشندگان روان مي شود. درباره ي بزرگي آن گفته اند که اسب سوار، در سايه اش هفتاد سال راه مي پيمايد و يک برگ از آن، روي تمام مردم سايه مي افکند. به روايت قرآن مجيد ( سوره ي نجم، آيه ي 13 ) پيامبر به جز شب معراج، يک بار ديگر با ديده ي دل، خداوند را نزد سدرة المنتهي مشاهده نمود. »(2)
« سدرة المنتهي درخت کناري است بر فلک هفتم، که منتهاي اعمال مردم و نهايت رسيدن علم خلق و منتهاي رسيدن جبرئيل هم آن جاست و گويند هيچ کس از آن نگذشته است، مگر پيغمبر ( صلي الله عليه و آله ). »(3)

نبي شد بر براق و رفت با جبريل تا سدره *** ز پريدن فرو ماند آن همايون پيک رباني ( قاآني )
از اوج آسمان به سر سدره بگذرم *** وز سدره سر به گلشن رضوان برآورم ( خاقاني شرواني )
سراپرده به سدره سرکشيده *** سماطيني به گردن برکشيده ( نظامي گنجوي )
چنان گرم در تيه قربت براند *** که بر سدره جبريل ازو بازماند ( سعدي )
زاد آزادي طلب کن چون محمد مردوار *** از براي راه سِدره گربه اي را زين مکن ( سنايي )
به همت وراي خرد شد که دل را *** جز اين سدره المنتهايي نيابي ( خاقاني )
منت سدره و طوبي ز پي سايه مکش *** که چو خوش بنگري اي سرو روان اين همه نيست ( حافظ )
طوبي و سدره به باغ تو و بس مشتي خس *** دسته ي مجلس تو خار مغيلان آرند ( سنايي )

پي‌نوشت‌ها:

1- گل و گياه در ادبيات فارسي، ص 196 ( نقل از مخزن الادويه )
2- فرهنگ اساطير و اشارات داستاني، صص 241 و 242.
3- گل و گياه در ادبيات فارسي، ص 196 ( نقل از عياث اللغات، منتهي الارب، فرهنگ آنندراج ).